De laatste jaren van Paul Gauguin
Punaauia
Paul Gauguin kwam op 8 september 1895 aan in Papeete. Op het laatste moment liet hij zijn plan om verder te reizen naar Dominique op het eiland Marquises schieten. Zijn gezondheid zal hem zorgen bezorgd hebben, denken de kunsthistorici. In Papeete was een ziekenhuis. Mogelijk wilde Gauguin daarom niet te ver van de hoofdstad van Tahiti wonen. Gauguin liet een woning bouwen in Punaauia, dertig kilometer ten zuiden van Papeete. Teha'amana was inmiddels met een Tahitiaanse jongen getrouwd, maar kwam toch kijken. Ze schrok toen ze zag in welke toestand de kunstenaar verkeerde en keerde snel terug naar haar echtgenoot.Leed
De kunstenaar leed in stilte. Zijn 19-jarige dochter Aline overleed en de syfilis trad naar buiten: zijn lichaam raakte bedekt met zweren. In augustus 1897 schreef hij een brief aan zijn vriend William Molard: "Sinds mijn jeugd achtervolgt het ongeluk mij. Nooit een echte kans, nooit enig geluk. Alles is altijd tegen mij en ik roep uit: O God, als u bestaat beschuldig ik u van onrechtvaardigheid, van boosaardigheid. Ja toen ik hoorde van de dood van de arme Aline, twijfelde ik aan alles en ik heb gelachen als uitdaging. Wat is het nut van deugd, hard werken, moed en verstand? Alleen misdaad is logisch en heeft enige zin."Waar komen zij vandaan?
Paul Gauguin kon zes maanden niet schilderen door een bindvliesontsteking. Voordat hij stierf wilde hij nog een groot schilderij maken. 'Waar komen wij vandaan? Wat zijn wij? Waar gaan wij heen?' schreef hij op het imposante kunstwerk dat in 1897 ontstond. Het was een droom die hij uit zijn hoofd schilderde: de Hof van Eden bevolkt door dieren en kinderen. "Ieder gebaar, ieder symbool, bijna elke vorm heeft een seksuele betekenis; het is een droom van kinderlijke seksualiteit waarmee men geconfronteerd wordt, net alsof Gauguin nu eindelijk terug was in dat warme, vaag herinnerde verloren paradijs van zijn vroegste jeugd," schreef Alan Bowness.Gauguin had zijn paradijs niet gevonden. In januari 1898 deed hij in de wildernis een poging tot zelfmoord, maar hij nam teveel arsenicum in en werd slechts misselijk. Na een nachtlang overgeven en kokhalzen keerde hij terug naar zijn hut: "veroordeeld tot het leven," zoals hij het zelf noemde.
Laatste jaren
In de laatste vijf jaar van zijn leven schilderde Paul Gauguin niet veel meer. Hij aanvaardde een betrekking als tekenaar bij het eilandbestuur en schreef voor plaatselijke kranten. In enkele artikelen in het satirische tijdschrift Les Guêpes viel hij het koloniale bestuur aan. In november 1901 verhuisde Gauguin naar Hiva Oa op de Marquesas Eilanden. Hier ontstonden nog enkele schilderijen.Ook in Hiva Oa bestreed Gauguin de koloniale bestuurders. Hij beledigde de lokale administrateurs en een politiefunctionaris. In 1903 werd hij door de plaatselijke autoriteit beschuldigd van het ontketenen van anarchie. Gauguin werd veroordeeld tot drie maanden hechtenis. Hij ging in beroep, maar overleed voordat uitspraak gedaan kon worden. Paul Gauguin stierf op 8 mei 1903, slechts 55 jaar oud. De kunstenaar werd begraven in Atuona, de hoofdstad van de Marquesas Eilanden.
Een katholieke priester schreef in een brief naar het thuisfront: "De enige vermeldenswaardige gebeurtenis hier, is de plotselinge dood van een verachtelijk individu, Gauguin genaamd, een kunstenaar van naam, maar een vijand van God en van alle fatsoen." Een jaar later werd Paul Gauguin geëerd in Parijs met een overzichtstentoonstelling in de Salon d'Automnes, de Salon van de Onafhankelijken.
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Paul Gauguin is opgenomen in Kunstbegrip: Columns over kunst en kunstenaars.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Kunstbegrip
'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip
Lees verder: meer kunst
Opinie over KunstPaul Gauguin in Tahiti
Paul Gauguin in Parijs
Paul Gauguin bij Vincent van Gogh in Arles
Paul Gauguin in Bretagne
Opleiding Paul Gauguin
Leestip
Neem een gratis abonnement op onze populaire nieuwsbrief: nieuws, feitjes en tips over Kunst, Geschiedenis en Cultuur.
Al twintig jaar een begrip in Nederland
bij liefhebbers van Kunst en Cultuur
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
bij liefhebbers van Kunst en Cultuur
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Kijken naar Kunst
In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst
Geschiedenis
Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.