Hendrik Petrus Berlage

Nederlandse architect

Hendrik Petrus Berlage is een van de belangrijkste Nederlandse architecten uit de moderne Nederlandse bouwgeschiedenis, stelt Fransje Hooimeijer in de studie 'Hendrik Petrus Berlage: een bouwmeester in beeld'. 'Hendrik Petrus Berlage: een bouwmeester in beeld' van Fransje Hooimeijer verscheen in 2002 bij uitgeverij Atrium in Alphen aan den Rijn.

Het Nieuwe Bouwen

Aan het begin van de twintigste eeuw bracht Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) een omslag te weeg in het denken over moderne architectuur. Hij had grote invloed op de Amsterdamse School, het Nieuwe Bouwen, De Stijl en de Nieuwe Zakelijkheid. Na het overlijden van Berlage schreef D. Roosenburg: "Vijftig, misschien honderd jaar zullen er voorbij gaan, en eerst dan, wanneer de aura die zijn wezen omgaf tot een legende zal zijn geworden, zal men kunnen schrijven over zijn werk. Zijn leven zal dan teruggebracht zijn tot 'hij werd geboren, arbeidde, schreef en stierf', en alleen zijn werken zullen als getuigen overgebleven zijn."

Beurs van Berlage

Het bekendste voorbeeld van het werk van Hendrik Petrus Berlage is ongetwijfeld de 'Koopmansbeurs' in Amsterdam. Hooimeijer: "Dit is het gebouw waar Berlage bekend mee is geworden en nog steeds om wordt geroemd." De voorbereiding en het bouwproces kenden veel moeilijkheden. In 1883 werd een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe Amsterdamse beurs. De oude beurs, een gebouw van Zocher uit 1845, voldeed niet meer. Berlage maakte vier ontwerpen. Pas in 1889 kreeg Berlage de definitieve bouwopdracht. Het uiteindelijke gebouw markeerde een belangrijke overgang naar een moderne vorm van architectuur, stelt Hooijmeijer. "De verdienste van Berlage in dit gebouw was, dat hij de in het zicht gelaten staalconstructie en de onbewerkte baksteen goed op elkaar wist af te stemmen."

Stedenbouw

In zijn laatste jaren werkte Berlage aan het stedenbouwkundige ontwerp van het stadsdeel Amsterdam-Zuid. Het 'Plan Zuid' van Berlage werd in 1917 door de gemeenteraad goedgekeurd. De uitvoering zou twintig jaar vergen. De architect bleef tot zijn dood in 1934 betrokken bij de uitvoering van 'Plan Zuid'.
'Plan Zuid' was een kwalitatief goed stedenbouwkundig plan en werd nagenoeg volledig uitgevoerd. Zowel nationaal als internationaal viel dit bouwplan in goede aarde. Inspelend op de nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van massawoningbouw maakte Berlage zijn ontwerp voor het stadsdeel Amsterdam-Zuid op basis van grote monumentale woningblokken, zegt Fransje Hooimeijer. "Deze blokken vormen de wanden van brede lanen, pleinen en straten die samen de totaalcompositie maken."
De woningen in deze buurt waren bestemd voor arbeiders, maar Berlage wilde uiting geven aan een klassenloze maatschappij. Als u door deze wijk wandelt ziet u dat Berlage en de andere bij dit plan betrokken architecten in dit stadsdeel grandeur nastreefden.

PS

Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over kunst en belangrijke kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.