Paul Cézanne in de Provence

Paul Cézanne in de Provence

Paul Cézanne was een nukkige en eigenwijze kunstenaar zonder noemenswaardige kunstopleiding. De kunstenaar zocht zijn eigen weg. Zijn werk kreeg aanvankelijk geen waardering in Parijs en Cézanne trok zich herhaaldelijk terug in de Provence, waar hij verder werkte aan de vervolmaking van zijn eigen stijl.

Provence

In het kunstboek 'Cezanne in Provence' (Prestel Publishing) beschrijft Evmarie Schmitt zijn stijlontwikkeling en zijn privéleven. De vriendschap met vriend en schrijver Émile Zola krijgt ook aandacht. Als jongen was hij al met Émile Zola bevriend. Cézanne kon terugkijken op een gelukkige jeugd in Aix. Vader Cézanne had graag gezien dat zijn zoon een serieus beroep koos. Hij zag bezorgd toe hoe zijn zoon in Parijs kennis maakte met de impressionisten. Ook laat Schmitt de relatie van Cézanne met zijn model Hortense Fiquet niet onbesproken.
De kunstenaar bracht een groot deel van zijn leven door in de Provence. Hier ontstonden zijn belangrijkste kunstwerken. Later zou vriend en vijand moeten toegeven dat Cézanne hier in eenzaamheid de basis legde voor de moderne kunst.

Mont Sainte-Victoire

Evmarie Schmitt koos voor dit kunstboek vooral voorbeelden van het landschap van de Provence: de kust bij Marseille, de stadjes rond Aix en de berg Mont Sainte-Victoire. Paul Cézanne keerde regelmatig terug om de bergtop van Mont Sainte-Victoire vast te leggen. Hij schilderde deze berg onder verschillende omstandigheden en met regelmaat. Deze schilderijenreeks geeft daarom een interessant inzicht in de ontwikkeling van de kunstenaar. Het belang van de Sainte-Victoire is daarmee te vergelijken met de reeks van twintig schilderijen van de Oostzijdse molen aan het riviertje de Gein die Piet Mondriaan tussen 1902 en 1908 schilderde.
Reproducties van ongeveer vijftig olieverfschilderijen en verschillende aquarellen en tekeningen laten de ontwikkeling van de kunst van Paul Cézanne zien. Hoewel de nadruk op het landschap van de Provence ligt, werd het belang van de stillevens en schilderijen met baadsters door de schrijfster niet vergeten.

Noodzaak

Paul Cézanne versimpelde de natuurlijke vormen om tot de essentie van de werkelijkheid te kunnen doordringen. Kennelijk wilde hij bij deze zoektocht niet gestoord worden en koos voor een eenzaam bestaan in Zuid-Frankrijk, ver van het drukke kunstcentrum Parijs. Cézanne koos voor de onderwerpen die hij goed kende: het landschap uit zijn jeugd en mensen uit zijn omgeving, want ook met zijn portretten keerde hij steeds terug bij het bekende. De kunstenaar portretteerde vooral zijn vrouw, zoon en buren uit de Provence. Daarnaast schilderde hij portretten van vrienden en bekenden die hem opzochten, zoals zijn galeriehouder.
Hoewel analyse en reflectie belangrijke aspecten waren bij de zoektocht van Cézanne, moet niet vergeten worden dat de kunstenaar vooral een gevoelsmens was. Misschien was hij zelfs wel overgevoelig en had hij daarom de rust van de Provence nodig om ongestoord te kunnen werken.

Landschap en techniek

Het kunstboek 'Cezanne: Landscape into Art' (Yale University Press, 1996) van kunstenaar en fotograaf Pavel MacHotka is een ode aan het landschap dat Paul Cézanne lief had. MacHotka keerde terug naar de plekken waar Cézanne schilderde. Hij fotografeerde zoveel mogelijk vanuit het standpunt dat door de bevlogen kunstenaar moet zijn ingenomen. Ook heeft de fotograaf zoveel mogelijk het tijdstip van de dag dat Cézanne op het doek vastlegde aangehouden. Door foto en reproductie naast elkaar te plaatsen krijgt u een goede indruk hoe Paul Cézanne het landschap transformeerde tot kunst.
Daarnaast ontleedde MacHotka ook de technieken van Paul Cézanne. Hij analyseerde een aantal scènes en laat zien hoe kleur, compositie en techniek het eindresultaat bepaalden. Je kijkt als het ware mee over de schouder van de kunstenaar en ziet hoe hij tot de opmerkelijke resultaten kwam, die uiteindelijk de kunstwereld in Parijs perplex deed staan.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis