Maria Austria (1915-1975)

Nederlandse fotografe

De Nederlandse fotografe Maria Austria was een belangrijke Nederlandse fotograaf. Met Henk Jonker, Aart Klein en Wim Zilver Rupe richtte Maria Austria in 1945 het fotobureau Particam Pictures op. Het persbureau richtte zich op onderwerpen uit het gewone leven. Zij maakte vooral naam met theater- en documentairefotografie.

Opleiding

Maria Austria werd op 19 maart 1915 te Karlsbad in Oostenrijk geboren als Marie Karoline Oestreicher. Maria was de dochter van een internist in het kuuroord Karlsbad in Bohemen. Zij groeide op in een joods intellectueel en artistiek milieu. Maria voltooide in 1932 het gymnasium en volgde daarna een vakopleiding fotografie aan de grafische school in Wenen.

Avant-gardistische toneeluitvoeringen

Maria Austria werkte ruim een jaar als assistente bij de Weense fotograaf Willinger. Via hem leerde ze het experimentele theater kennen. Austria fotografeerde veel avant-gardistische toneeluitvoeringen in Wenen. Toen ze als Joodse vrouw in Oostenrijk niet meer kon werken, week zij in 1937 uit naar Amsterdam. Maria ging in Amsterdam wonen bij haar oudere zuster Lisbeth. Samen werkten de zusters onder de naam 'Model en Foto Austria' en vanaf dat moment fotografeerde ze onder de naam Maria Austria. Austria maakte in deze periode vooral portretten.

Tweede Wereldoorlog

In 1942 trad Maria Austria in het huwelijk met de Duitse zakenman Hans Bial (1911-2000). In tegenstelling tot haar man en zuster gaf Maria geen gehoor aan de oproep om zich te melden in het kamp Westerbork. In 1943 dook ze onder. Ze woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog op verschillende adressen in Amsterdam. In deze periode ontmoette Maria de ambtenaar Henk Jonker, met wie zij een verhouding kreeg. Jonker werkte op het bevolkingsregister van de gemeente Amsterdam. Samen bundelden zij hun krachten voor de aanmaak van valse persoonsbewijzen. Hiervoor maakte Maria Austria de pasfoto's. Na de oorlog bleken haar moeder, broer en schoonzuster in de vernietigingskampen te zijn omgekomen. In december 1945 liep het huwelijk met Hans Bial op een scheiding uit.

Particam Pictures

Met Henk Jonker, Aart Klein en Wim Zilver Rupe richtte Maria Austria in 1945 het fotobureau Particam Pictures op. Het persbureau richtte zich op onderwerpen uit het gewone leven. Op de documentaire reportages voor kranten en tijdschriften stond de werkende mens centraal. Maria Austria fotografeerde de opbouw van Nederland door de lens te richten op bijvoorbeeld de huishoudbeurs en de bevolking in een typische Amsterdamse buurt als de Jordaan.

Portretten en theater

Ook na de oorlog maakte Maria Austria veel portretten. Zij kreeg acteurs, cabaretiers, dansers, regisseurs en musici voor de camera. Austria en Jonker werden bovendien gevraagd om de eerste voorstellingen in de Amsterdamse Stadsschouwburg vast te leggen. Deze opdracht vormde de kiem voor het specialisme van Austria en Jonker, de theaterfotografie. Zo fotografeerde het paar (in 1950 huwden Maria en Henk) vanaf 1947 ook het Holland Festival. Later kregen ze ook opdrachten van de Nederlandse Opera Stichting, het Concertgebouworkest en tal van andere gezelschappen. Met een rubriek in het Algemeen Handelsblad boden ze elke week een visueel verslag over belangrijke maatschappelijke gebeurtenissen.
Het huwelijk en de samenwerking met Henk Jonker werd in 1969 beëindigd.

Theaterfotografie

Maria Austria werd huisfotografe van het Mickery Theater in Loenersloot. Ook bleef zij werken voor het Holland Festival. Austria had een voorliefde voor optredens van de gezelschappen Baal, Proloog, Sater en Werktheater. Ook nieuwe uitingen van dans hadden haar speciale aandacht.
Ook zette zij zich in voor de rechten van haar vakbroeders. Na de Tweede Wereldoorlog werd Maria Austria bestuurslid van de Vereniging van Beoefenaars der Gebonden Kunsten (GKf). Ook werd zij lid van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten.
Maria Austria overleed geheel onverwacht op 10 januari 1975 op 59-jarige leeftijd aan een astmatische aanval. Haar naam leeft voort in het Maria Austria Instituut. Deze organisatie beheert de archieven van meer dan vijftig fotografen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Maria Austria is opgenomen in Kunstbegrip: Columns over kunst en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.