Marcel Duchamp (1887-1968)

Franse kunstenaar

De Franse kunstenaar Marcel Duchamp maakte een snelle ontwikkeling door. Hij werkte als futurist, dadaïst en surrealist. Hij presenteerde industriële voorwerpen als kunstwerk. Deze kunstwerken worden 'readymades' genoemd. Een voorbeeld hiervan is een fietswiel op een krukje, dat hij de titel 'Roue de bicyclette' gaf. Zijn ideeënkunst had grote invloed op latere ontwikkelingen in de moderne kunst.

Opleiding

Marcel Duchamp werd op 28 juli 1887 1887 in Blainville bij Rouen geboren. Marcel was de broer van Suzanne Duchamp en beeldhouwer Raymond Duchamp-Villon. Marcel Duchamp begon in zijn tienerjaren te schilderen. Van 1904 tot 1905 studeerde hij aan de Académie Julian in Parijs. In 1906 verhuisde Marcel Duchamp naar Neuilly bij Parijs.

Naakt een trap afdalend

In het vroege werk van Marcel Duchamp zijn invloeden te zien van Paul Cézanne en het fauvisme. Opvallend zijn het gebruik van symbolen en fragmentatie om het verloop van tijd te benadrukken. Toen Duchamp in 1912 het schilderij 'Naakt een trap afdalend' inzond voor een tentoonstelling, werd hem gevraagd het schilderij terug te trekken van de tentoonstelling of de naam van het werk te wijzigen. Marcel trok het werk terug en toonde het een jaar later op de Armory Show in New York, waar het zowel veel lof als hoon kreeg. Duchamps reputatie was gevestigd.

Ready-mades

Zijn schilderij 'Chocolademolen 2' uit 1914 gaf reeds de richting aan. Hij ging ironisch bedoelde objecten maken. Marcel Duchamp werd wereldberoemd met zijn ready-mades (confectie of reeds klaar) objecten. Een goed voorbeeld hiervan is een urinoir, dat hij uit de context haalde en van een handtekening voorzag, waardoor het een kunstwerk werd. Duchamp zwengelde hiermee de vraag wat een kunstwerk eigenlijk is, aan. Een ander voorbeeld hiervan is een fietswiel op een kruk. Deze acties van Marcel Duchamp worden ingedeeld bij de dada-kunstrichting. Later ontstond er discussie over de vraag of Fountain, het industrieel gemaakte urinoir, wel door Marcel Duchamp werd gemaakt. Als andere bedenkers worden Elsa von Freytag-Loringhoven en Louise Norton genoemd.

Moderne avant-garde

Duchamp wordt gerekend tot de meest invloedrijkste kunstenaars van de moderne avant-garde. Vanaf de jaren twintig schilderde Marcel Duchamp niet veel meer, maar hield zich vooral bezig met het schaakspel. Daarnaast werkte hij in de Verenigde Staten en Europa mee aan tentoonstellingen. Duchamp nam in 1964 deel aan Documenta III in Kassel en het jaar daarop exposeerde hij bij de Kestner-Gesellschaft in Hannover. In 1967 was zijn werk in het Museum van Rouen te zien.

Overlijden

Marcel Duchamp overleed op 2 oktober 1968 in zijn appartement in Neuilly-sur-Seine. Voorafgaand hieraan had hij een gezellige avond doorgebracht met zijn echtgenote Teenu en zijn vrienden Nina en Robert Lebel en het echtpaar Juliet en Man Ray. Hij werd in besloten kring gecremeerd. Zijn as werd in het familiegraf op de begraafplaats Monumental in Rouen bijgezet. Postuum was zijn werk nog op de Documenta 5 (1972) en Documenta 6 (1977) te zien. Zijn werk is te vinden in Museum Ludwig in Keulen, het Centre Georges Pompidou in Parijs en het Stedelijk Museum in Amsterdam.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis