Jan van Eyck (1390-1441)

Vlaamse kunstenaar

De Vlaamse kunstschilder en miniaturist Jan van Eyck was hofschilder van Filips de Goede. Men rekent hem tot de Vlaamse Primitieven. Zijn beroemdste werk is het 'Lam Gods'. Dit veelluik kan bezichtigd worden in de Sint-Baafskathedraal in Gent. In 1934 werden twee panelen van dit kunstwerk gestolen. Eén van deze panelen is nog altijd niet teruggevonden.

Hofschilder

Jan van Eyck ontving waarschijnlijk zijn opleiding aan de driehoek Luik-Maastricht-Keulen. Hij werd waarschijnlijk omstreeks 1390 geboren in het bisdom Luik. Jan van Eyck leerde het vak onder meer van zijn broer, Hubert van Eyck. Omstreeks 1422 was hij hofschilder van Jan van Beieren (1374-1425), graaf van Holland in Den Haag. Na het overlijden van Jan van Beieren trad Jan van Eyck in dienst van Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Jan van Eyck was niet alleen de hofschilder van Filips de Goede, maar hij trad ook op als diplomaat. Zo onderhandelde hij bijvoorbeeld met Portugal over het huwelijk van Filips met Isabella.

Nieuwe realistische benadering

De schilderijen van Jan van Eyck hebben doorgaans een positieve benadering van het onderwerp. Uiteraard speelt religie een grote rol, want dat was het belangrijkste thema in het werk van de middeleeuwse kunst. In tegenstelling tot vele tijdgenoten, slaagde Van Eyck er in om de mens duidelijk in de ruimte af te beelden. Hij schilderde de natuur heel precies na en deze nieuwe realistische benadering vond veel navolging in Europa.

Belangrijke werken van Jan van Eyck

Een bijzondere plaats in het oeuvre van Jan van Eyck neemt het 'Gents altaarstuk' of het 'Lam Gods' (1425-1432) in, waarin de aanbidding van het lam een centrale positie kreeg. Dit werk hing oorspronkelijk in de Vijdkapel van de Sint-Baafskathedraal te Gent. Het kunstwerk werd in 1987 verplaatst naar de Villakapel. Het 'Lam Gods' werd in 1934 wereldnieuws, toen twee panelen werden gestolen. Eén van deze panelen werd terugbezorgd. Het andere is nog altijd niet terecht. Belangrijke portretten van Jan van Eyck zijn onder meer: 'Kardinaal Nicola Albergati' (1432) en 'Man met een rode tulband' (1433).

Brugge

Jan van Eyck vestigde zich in 1431 definitief in Brugge. Hij woonde aan de Nieuwstraat op het adres dat nu Gouden-Handstraat 6 genoemd wordt. Toen hij er net woonde kwamen de raadsleden van Brugge op zijn atelier kijken. Hij schilderde voor het stadsbestuur de beelden die op de gevel van het stadhuis werden geplaatst. Zijn opdrachtgevers waren vooral geestelijken, edellieden en Italiaanse kooplieden. Hij bleef ook werken voor het hof van Filips de Goede. Tijdens de opstand van Brugge tegen Filips de Goede in 1436 verliet Jan van Eyck de stad. In 1438 werd de vrede getekend en keerde Jan van Eyck terug naar Brugge.

Overlijden

Jan van Eyck overleed op 9 juli 1441 in Brugge. Hij werd begraven op het kerkhof van de Sint-Donaaskerk. Negen maanden later kreeg zijn broer Lambert bericht, dat het lichaam van de grote kunstenaar werd overgebracht naar het koor van de kerk. Het graf verdween bij de sloop van de kerk in 1799.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis