Frans Hals (1582-1666)

Haarlemse schilder

De Haarlemse schilder Frans Hals wordt, na Johannes Vermeer en Rembrandt van Rijn, beschouwd als de belangrijkste figuur uit de geschiedenis van de Nederlandse schilderkunst. Frans Hals werd geboren in Antwerpen, maar kwam reeds als kind naar Haarlem. De schilder specialiseerde zich helemaal op portretten van personen en groepen en heeft nooit schilderijen met andere afbeeldingen geschilderd.

Leven

Frans Hals werd in 1582 of 1583 in Antwerpen geboren. Hij was de zoon van de lakenkoopman Franchois Fransz. Hals en zijn tweede echtgenote Adriaentje van Geertenryck. Franchois en Adriaentje verhuisden rond 1586 met hun gezin van Antwerpen naar Haarlem. Frans Hals kreeg zijn eerste schilderlessen mogelijk van Karel van Mander. Hals werd in 1610 als lid ingeschreven bij het Sint-Lucasgilde. In 1616 zou hij zijn geboortestad Antwerpen bezocht hebben om het werk van Peter Paul Rubens en Antoon van Dyck te bestuderen.
Frans Hals is twee keer in het huwelijk getreden. Rond 1610 trouwde hij met Anneke Harmensdochter. In februari 1617 trad hij in Spaarndam in het huwelijk met Lysbeth Reyniers. Enkele dagen na dit tweede huwelijk werd zijn dochter Sara geboren. Volgens de kerkregisters heeft hij vijftien kinderen laten dopen. Vijf of zes zonen traden in zijn voetspoor. Hij leidde hen op tot schilder. Hoewel bewijs ontbreekt, wordt gezegd dat hij altijd veel zou hebben gedronken. Toch zou hij ongeveer 84 jaar oud worden. Hij overleed op 26 augustus 1666 en werd begraven onder het koor in de Grote of Sint-Bavokerk aan de Grote Markt in Haarlem.

Erkenning

Tegenwoordig zien we Frans Hals als één van de grootste meesters van de Nederlandse schilderkunst, maar in zijn tijd was van een dergelijke erkenning volstrekt geen sprake. Buiten zijn woonplaats Haarlem was Frans Hals zelfs nauwelijks bekend en het aantal opdrachten bleef daardoor ook tot een minimum beperkt. Het leven van Frans Hals werd voornamelijk bepaald door geldnood. Hij had een groot gezin en gaf zijn geld bovendien vlot uit. In zijn leven heeft hij dan ook nooit enige welvaart gekend. Aan het eind van zijn leven moest hij zelfs door de gemeente Haarlem onderhouden worden.
In het Frans Hals museum in Haarlem bevindt zich een gedeelte van zijn werk, waaronder de acht grote groepsportretten, die beschouwd worden als de meesterwerken uit zijn oeuvre. Frans gaf waarschijnlijk les aan zijn broer Dirck Hals.

Stijl

De portretten van Frans Hals onderscheiden zich vooral door een zeer bijzondere techniek. Kenmerkend voor zijn stijl is zijn zwierige, losse toets, gecombineerd met een hecht compositieschema. De gezichten van de geschilderde personen zijn nooit star, maar schijnen voortdurend op het punt te staan ons toe te spreken of in lachen uit te barsten.
In tegenstelling tot Rembrandt bepaalde Hals zich uitsluitend tot het afbeelden van personen. Hij legde geen bepaalde bedoelingen in zijn werk.

Frans Hals en St. Jorisdoelen

Frans Hals schilderde verschillende levendige schuttersstukken. In Haarlem waren twee schutterijen. Beide schutterijen werden door de uit Vlaanderen afkomstige kunstenaar afgebeeld. Hals maakte dit groepsportret met de officieren en onderofficieren van St. Jorisdoelen in 1639.
Frans Hals en St. Jorisdoelen

Malle Babbe van Frans Hals

Malle Babbe werd in 1874 aangekocht door de Gemäldegalerie in Berlijn. De uit Vlaanderen afkomstige kunstenaar schilderde het werk omstreeks 1634 in Haarlem, waar hij zich omstreeks 1586 met zijn familie vestigde.
Malle Babbe van Frans Hals

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis