Lucas van Leyden (1494-1533)

Noord-Nederlandse kunstenaar

De Noord-Nederlandse kunstenaar Lucas van Leyden wordt gerekend tot de beste graveurs in de kunstgeschiedenis. Hij was de zoon van de kunstschilder Huygh Jacobsz uit Leiden. Zijn vroegst gedateerde gravure is Mohammed en de vermoorde monnik uit 1508. Lucas van Leyden was een beroemde Noord-Nederlandse schilder, kopergraveur, maker van houtsneden en glas-in-lood.

Vlaanderen

Lucas van Leyden werd omstreeks 1494 geboren in Leiden. Hij kreeg zijn eerste lessen van zijn vader, Huygh Jacobsz. Later kreeg hij les van de Leidse schilder Cornelis Engebrechtsz. Hij werkte niet alleen in zijn geboortestad Leiden. Hij trouwde in 1515 met de uit Leiden afkomstige Elisabeth van Boschhuyzen. Zij kwam uit een rijke familie. Het huwelijk bleef kinderloos. Wel had Lucas een buitenechtelijke dochter Marijtje. Deze dochter zou later trouwen met de kunstschilder Dammas Claesz de Hoij.

Invloed

Hij maakte een groot aantal reizen. Een van die reizen ging naar Middelburg, waar hij de kunstenaar Jan Gossaert bezocht en samen ging zij naar Vlaanderen. Deze en andere reizen zullen hebben geholpen voor de verspreiding en invloed van zijn werk. In 1521 ontmoette hij in Antwerpen Albrecht Dürer, die hem bewonderde en werk met hem ruilde. Lucas van Leyden werd in heel Europa gewaardeerd als graveur en kunstschilder. Als geen ander slaagde hij er in om Bijbelse en wereldlijke onderwerpen, zoals naastenliefde, losbandigheid en zedeloosheid een verhalende kwaliteit te geven.

Laatste Oordeel

Zijn werk bevat zowel gotische als renaissance-elementen en wordt daarom wel gezien als een overgang tussen die twee perioden, zoals blijkt uit zijn gebruik van perspectief.
Een van zijn beroemdste werken is het altaarstuk het Laatste Oordeel. Lucas van Leyden schilderde dit werk omstreeks 1527 voor de vermogende houthandelaar en regent Claes Dircsz van Zwieten. Dit schilderij stelt de dag voor waarop de doden uit hun graven opstaan om hun lotsbestemming te bereiken in de hemel of in de hel. Het Laatste Oordeel is nu te vinden in Museum De Lakenhal in Leiden.

Vlucht naar Egypte

Schaakspelers

Lucas van Leyden schilderde ook het Schaakspel tussen een man en een vrouw. De vrouw lijkt zich gewonnen te hebben gegeven. Lucas van Leyden overleed in augustus 1533 in Leiden na een lang ziekbed aan tuberculose. Hij werd begraven in de Pieterskerk in Leiden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Lucas van Leyden is opgenomen in Kijken naar Kunst: Wetenswaardigheden over kunst en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.