Kenneth Noland (1924-2010)

Color Field Painting

De Amerikaanse kunstenaar Kenneth Noland overleed op 5 januari 2010 op 85-jarige leeftijd aan kanker. Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de stroming Color Field Painting. Noland zal vooral herinnerd worden als een van de grootste coloristen van de twintigste eeuw. Hij maakte schilderijen in geometrische vormen, waarin kleur het werk moest doen. De schilderijen van Noland hebben verwantschap met die van Ellsworth Kelly.

Paul Klee

De Amerikaanse kunstenaar Kenneth Noland werd 10 april 1924 geboren in Asheville, North Carolina. Hij studeerde van 1946 tot 1948 aan het Black Mountain College. Op deze academie beïnvloedde de uit Duitsland gevluchte Bauhaus-kunstenaar Joseph Albers veel jonge kunstenaars met zijn ideeën en theorieën over geometrische abstractie. Via Ilya Bolotowsky maakte Noland kennis met het werk van Paul Klee en Piet Mondriaan. De invloed van Paul Klee was nog goed zichtbaar toen Kenneth in 1949 voor het eerst zijn werk in een galerie in Parijs mocht tonen.

Jackson Pollock

In Parijs bestudeerde Kenneth Noland het werk van Henri Matisse en verdiepte hij zich verder in de kleurstructuur. In de jaren vijftig, de hoogtijdagen van het abstract-expressionisme, raakte hij bevriend met de kunstenaar Morris Louis. Samen experimenteerden zij met nieuwe schildertechnieken. Kenneth Noland en Morris Louis lieten verdunde verf als vlekken op ongeprepareerde doeken druipen. Noland volgde in deze periode Jackson Pollock. Net als bij Pollock ging het Noland in deze tijd om het gebaar. De spontaniteit van de kunstenaar was belangrijker dan hetgeen hij te zeggen had.

Cirkelschilderijen

Na deze 'drippings' die bij Noland overigens veel gestileerder waren dan bij Pollock, ontstonden kleurrijke schilderijen in geometrische vormen. Noland maakte vooral indruk met zijn cirkelschilderijen. Deze cirkelschilderijen, ook wel targets genoemd, zijn het best te omschrijven als kleurrijke schietschijven.

Clement Greenberg

Noland heeft veel te danken gehad aan de kunstcriticus Clement Greenberg. De ideeën van de kunstenaar Noland sloten perfect aan bij de modernistische theorieën die Greenberg in de jaren vijftig ontwikkelde. De kunst zou niets meer beschrijven, maar enkel naar zichzelf verwijzen.
Greenberg lanceerde Kenneth Noland en zijn vriend Morris Louis als de belangrijkste nieuwe talenten van de Amerikaanse kunst. Greenberg schreef een erg positief en enthousiast artikel over de cirkelschilderijen van Kenneth Noland in het invloedrijke kunsttijdschrift Art International.

Doorbraak

Clement Greenberg nodigde Kenneth Noland in 1954 ook uit voor zijn tentoonstelling 'Emerging Talent' in de Kootz Gallery in Manhattan. Een schilderij van Noland werd in 1956 geselecteerd voor de reizende tentoonstelling 'Young American Painters' van het Museum voor Moderne kunst in New York (MOMA). Door deze uitverkiezing wilde elk museum van moderne kunst graag een typische Noland in de museumcollectie opnemen en werd een voorbeeld van zijn werk opgenomen in bijna elk boek over moderne Amerikaanse en abstracte kunst.

Target

Naast de cirkelvormige 'target'-schilderijen maakte Kenneth Noland ook 'chevrons', schilderijen met v-vormen. In de jaren zestig en zeventig experimenteerde Noland ook met 'shaped canvases', ofwel schilderijen waarbij de vorm van het doek niet meer rechthoekig maar een andere vorm kreeg, zoals een ruit. Toch bleef Kenneth Noland een voorliefde houden voor zijn cirkelschilderijen. Hij experimenteerde tot op hoge leeftijd met verschillende kleurcombinaties in zijn bekende cirkelvormen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Kenneth Noland is opgenomen in Kunstbegrip: Columns over kunst en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis