Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901)

Franse kunstenaar

De Franse kunstschilder en graficus Henri de Toulouse-Lautrec werd niet alleen beroemd door zijn tekeningen en schilderijen, maar ook door zijn grafische werk. Toulouse-Lautrec ontwierp talrijke posters voor artiesten die optraden op Montmartre en in de andere theaters in Parijs.

Jeugd

Henri Marie Raymond graaf de Toulouse-Lautrec-Monfa was een telg uit een adellijke familie. Hij werd op 24 november 1864 geboren op het familielandgoed in Albi. Deze stad ligt in het zuiden van Frankrijk. Albi is de hoofdstad van het departement Tarn. Henri leed aan pycnodysostose. Op jonge leeftijd brak Henri beide benen, die daarna nauwelijks meer groeiden, terwijl zijn bovenlichaam doorgroeide.

Parijs

Het huwelijk van zijn ouders eindigde in een scheiding toen Henri nog geen vier jaar oud was. Na de Frans-Duitse Oorlog vestigden moeder en zoon zich in Parijs. Henri bezocht het Lycée Fontanes. Hij behoorde er tot de beste leerlingen. Vanwege zijn slechte gezondheid werd hij van school gehaald. Henri keerde terug naar Albi. In 1882 ging Henri naar Parijs om zich bezig te gaan houden met de schilderkunst. Zijn eerste tekenleraar was René Princeteau. Daarna kreeg hij les van Léon Bonnat.

Montmartre

Henri de Toulouse-Lautrec verhuisde in 1884 naar een atelierwoning in Montmartre. Hij zou er dertien jaar blijven. In deze wijk stonden veel uitgaansgelegenheden, zoals Le Chat Noir, Boule Noire, Folies Bergères, Moulin de la Galette, Moulin Rouge en Le Cirque Fernando. Lautrec zou er veel tijd doorbrengen. Het nachtleven werd al snel zijn voornaamste onderwerp. De onderwerpen van zijn schilderijen en grafiek waren: het café, het bordeel, het cabaret, het theater, het circus en de renbaan.

Affiches

In 1887 ontmoette hij Vincent van Gogh. Beide kunstenaars bleken een grote belangstelling voor de Japanse houtsnede gemeen te hebben. Na 1892 begon Henri de Toulouse-Lautrec te experimenteren met meerkleurige lithografie, waarin hij met simpele en duidelijke vormgeving het onderwerp wist te treffen. Voor het drukken van zijn affiches waren soms vijf stenen nodig. Zijn invloed op de ontwikkeling van de affiche werkte door tot ver in de twintigste eeuw.

Overmatig drankgebruik

Na 1896 kreeg Henri de Toulouse-Lautrec, door overmatig drankgebruik, steeds meer problemen met zijn gezondheid. Hij was opgewonden en prikkelbaar. In 1899 stortte de kunstenaar in en werd hij in de kliniek van dokter Semelaigne bij Neuilly opgenomen. De artsen schreven een ontwenningskuur voor, maar hij dronk twee maanden later opnieuw. Hij werkte enige tijd in Le Havre, waar het barmeisje Dolly hem inspireerde. In 1901 keerde hij terug naar Parijs. Het werk uit zijn laatste jaren is duidelijk minder helder van kleur.

Overlijden

Henri de Toulouse-Lautrec kreeg in augustus 1901 een beroerte. Zijn moeder nam hem mee naar het familiekasteel Malromé in het plaatsje Saint-André-du-Bois in het departement Gironde, waar hij op 9 september 1901 op 36-jarige leeftijd overleed. Henri de Toulouse-Lautrec werd begraven op het kerkhof in Saint-André-du-Bois. De kunstenaar werd later herbegraven in Verdelais. Zijn moeder zette zich na zijn dood in haar zoon te promoten. Zij schonk geld en werk van Henri de Toulouse-Lautrec waarmee in zijn geboorteplaats Albi een museum kon worden ingericht. Dit Musée Toulouse-Lautrec bezit de grootste collectie werken van Henri de Toulouse-Lautrec.

Moulin Rouge

De fotografie werd in de negentiende eeuw uitgevonden. Op de eerste foto's figureren geen mensen. De benodigde sluitertijd was veel te lang. Niemand kon of wilde zo lang stil zitten. Dankzij een uitvinding van Louis Daguerre in 1837 kon de sluitertijd aanmerkelijk verkort worden en werd het mogelijk om ook portretten te maken.
Henri de Toulouse-Lautrec schildert Le Moulin Rouge

Toulouse-Lautrec en Marcelle Lender

Henri de Toulouse-Lautrec bracht veel tijd door in het uitgaansleven en schilderde veel dansers en zangers. Lautrec schilderde het werk waarop Marcele lender de bolero danst in Chilpéric in 1897. Het was het jaar waarin hij met Dethomas Nederland bezocht en later op het landgoed van de Natansons in Villeneuve-sur-Yonne hallucinaties kreeg.
Toulouse-Lautrec en Marcelle Lender

In bed voor Lautrec

Op het schilderij 'In bed' zijn de dames niet zo goed te herkennen. Volgens sommigen idealiseerde Lautrec hier de tederheid tussen twee vrouwen, maar je kunt het ook zien als een noodzakelijk kwaad: twee vrouwen die het bed moeten delen wegens plaatsgebrek.
In bed voor Lautrec

Amazone in het Circus Fernando

Henri de Toulouse-Lautrec schilderde in 1888 een circustafereel van een paardrijdster in de piste van het Circus Fernando in Parijs. Dit circus was gevestigd in Montmartre vlakbij zijn atelier. Hij maakte tussen 1886 en 1889 verschillende schilderijen met dit onderwerp.
Amazone in het Circus Fernando

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Henri de Toulouse-Lautrec is opgenomen in Kijken naar Kunst: Wetenswaardigheden over kunst en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunstwerken

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.