Berckheyde in Sint Bavo in Haarlem

Kerkinterieur

De in Haarlem geboren en werkzame kunstenaar Job Adriaenszoon Berckheyde was net als zijn jongere broer Gerrit Berckheyde een specialist in het schilderen van kerkinterieurs en stadsgezichten. Volgens Arnold Houbraken zou Job aanvankelijk boekbinder worden, maar hij voelde zich later meer aangetrokken tot de schilderskunst en ging in de leer bij de Haarlemse meester Jacob de Wet. In 1654 werd hij lid van het Haarlemse Sint-Lucasgilde.

St. Bavo

Job Adriaenszoon Berckheyde schilderde het interieur van de Grote of Sint Bavokerk in 1668. De St. Bavo is de grootste kerk van Haarlem. De voormalige katholieke kerk staat in het centrum aan de Grote Markt. Vanaf 1559 was het de kathedraal van het nieuw opgerichte bisdom Haarlem. Tijdens de Reformatie werd de kerk door de protestanten in gebruik genomen. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland in 1853 bouwden de katholieken een nieuwe basiliek in Haarlem. Ook deze kathedraal kreeg de naam Sint Bavo. De oude Bavo in het centrum wordt nog altijd gebruikt door de protestantse gemeente van Haarlem.

Interieur

Voor de Reformatie stonden er vier biechtstoelen, een hoofdaltaar en tweeëntwintig kleinere altaren in de St. Bavo. Deze altaren verdwenen tijdens de Reformatie. De kerk kreeg een soberder interieur, want ook de heiligenbeelden verdwenen uit de kerk. De kerk werd nu vooral Grote Kerk genoemd, omdat Bavo van Gent bij de calvinisten in minder hoog aanzien stond. Men plaatste in de zeventiende eeuw een nieuwe preekstoel. De koorbanken met bijzonder houtsnijwerk uit 1512 bleven staan. Bijzonder is ook het koorhek, dat niet zichtbaar is op het schilderij van Job Adriaenszoon Berckheyde. Ook het orgel waarop de tienjarige Wolfgang Amadeus Mozart zou hebben gespeeld, is niet te zien. Dit instrument bevindt zich tegen de muur aan de andere zijde van de kerk. Wel zien we het sobere koor met houten gewelven uit de zestiende eeuw.

Job Adriaenszoon Berckheyde

Zoals bij veel schilders uit de Gouden Eeuw zijn de geboorte- en sterfdatum van Job Adriaenszoon Berckheyde niet bekend. Een burgerlijke stand bestond in de Noordelijke Nederlanden nog niet. Die kwam pas in de Franse tijd. Dit gebeurde pas in 1811. Tot die tijd zijn we meestal afhankelijk van kerkregisters. In dikke boeken noteerde men de doop en de bijzetting in de kerk. Hierdoor weten we dat Job Adriaenszoon Berckheyde op 27 januari 1630 werd gedoopt in Haarlem en dat hij daar op 23 november 1693 werd begraven.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunst

Opinie over Kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.