Malle Babbe van Frans Hals

Portret uit Haarlem

Malle Babbe werd in 1874 aangekocht door de Gemäldegalerie in Berlijn. De uit Vlaanderen afkomstige kunstenaar schilderde het werk omstreeks 1634 in Haarlem, waar hij zich omstreeks 1586 met zijn familie vestigde. Zijn familie kwam uit Antwerpen. Zij kwamen naar Nederland, toen deze stad in handen van de hertog van Parma was gevallen. Frans en zijn jongste broer Dirck, die ook kunstschilder zou worden, werden gedoopt in een protestantse kerk. Dirck (1591-1656) en Frans (1582-1666) hadden nog een broer die kunstenaar werd, maar deze Joost (1584-1626) heeft niet veel naam gemaakt met zijn genrestukken en portretten.

Portretten

Van deze schilderende broers was Frans Hals de belangrijkste. Hij werkte zijn hele leven in Haarlem en werd wereldberoemd door zijn levendige en kleurrijke schuttersstukken en zijn prachtige portretten van rijke burgers, maar Frans Hals schilderde ook tijdgenoten in minder goede doen. Het schilderij van Malle Babbe is daar een mooi voorbeeld van. Hals schilderde dit werk met een vlotte toets. Dat was ongebruikelijk in die tijd, waarin men steeds preciezer en gladder ging schilderen. Rembrandt en zeker Frans Hals schilderden anders dan hun tijdgenoten uit de zeventiende eeuw. De toets en het kleurgebruik van Frans Hals op Malle Babbe heeft veel gemeen met de stijl waarin de impressionisten in de negentiende eeuw zouden gaan schilderen.

Malle Babbe

Malle Babbe hield net als Frans Hals wel van een slokje. Deze vrouw stond ook bekend als de Heks van Haarlem. Op het schilderij zit Malle Babbe aan de hoek van een tafel. Zij houdt een metalen bierkroes in haar rechterhand. De deksel van de kroes staat open. Balle Babbe lijkt net een slok te willen nemen, maar wordt even afgeleid. Haar gezicht is een grimas. Mogelijk moest ze lachen om een grap van een tafelgenoot.
Malle Babbe heeft echt bestaan. Haar naam was Barbara Claes. Een historicus ontdekte dat zij een verstandelijke beperking had en in 1646 werd opgenomen in het arbeidshuis, waar zij in 1663 overleed. Waarschijnlijk had zij een schildklierafwijking, waardoor zij leed aan dwerggroei.

Uil

Frans Hals schilderde op de linkerschouder van Malle Babbe een uil. Deze uil verwijst niet naar wijsheid, maar naar het gezegde 'zo beschonken als een uil'. Lennaert Nijgh en Boudewijn schreven een lied over Malle Babbe dat in 1970 door Adèle Bloemendaal op de plaat werd gezet. Het nummer werd drie jaar later door Rob de Nijs in een aangepaste versie opgenomen. In beide versies is Malle Babbe een aantrekkelijke prostituee en zoals u nu weet, klopt dat niet met hetgeen bekend is over de dame met dwerggroei, die door Frans Hals omstreeks 1634 werd geschilderd.

PS

Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over kunst en belangrijke kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunst

Opinie over Kunst

Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis


Leven in de delta is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.