De ontvoering van Europa door Jordaens

Klassieke vertelling

Het Museum voor Schone Kunsten in Rijsel bezit een fraai schilderij van Jacob Jordaens. De kunstenaar schilderde 'De ontvoering van Europa', dat ook bekend is onder de titel 'Europa en haar nimfen spelen met de stier', in 1643. Jordaens baseerde dit kunstwerk op een klassieke vertelling van Ovidius.

Metamorfosen

In 'Metamorfosen' vertelt de Romeinse dichter Publius Ovidius Naso het verhaal van de schepping en de geschiedenis van de wereld. Dit boek geldt als een van de belangrijkste werken uit de Romeinse literatuur. Het werd aan het begin van onze jaartelling voltooid. Ovidius schreef zijn 'Metamorfosen' in dichtvorm. Het bestaat uit 12.000 regels. Dit gedicht heeft een grote invloed gehad op de schilderkunst en de literatuur in de renaissance, maar het werd ook in latere jaren nog als inspiratiebron gebruikt door schrijvers en schilders.

Ontvoering van Europa

Jacob Jordaens schilderde 'De ontvoering van Europa' toen hij de top van zijn roem had bereikt. Na het overlijden van Peter Paul Rubens en Anthonie van Dyck was hij de belangrijkste kunstenaar van Vlaanderen. We weten niet of Jordaens dit werk in opdracht schilderde. Het schilderij zou later hebben behoord aan de graaf De Beysse uit Amiens en kwam daarna in het bezit zijn gekomen van Édouard Boyer. In de negentiende eeuw hing het werk bij een zekere Boudet. In 1908 kon het kunstwerk dankzij een gift van Antoine Brasseur worden aangekocht door het Museum voor Schone Kunsten in Rijsel.

Verleiding

Jordaens beeldde verschillende elementen uit het verhaal van Ovidius af. Jordaens plaatste het verhaal in een moreel zuivere omgeving: een pastoraal landschap. In 'Metamorfosen' beschreef Ovidius onder meer hoe Zeus in de ban raakte van Europa. De dochter van de Fenicische koning Agenor. Om het meisje rustig te benaderen, veranderde hij zichzelf in een witte stier. Na enige tijd raakte Europa gewend aan de stier, versierde het beest met bloemen en klom op zijn rug. Zeus maakte van deze gelegenheid gebruik en verdween met haar in de richting van Kreta.

Europa met chaperonne

Jacob Jordaens plaatste Europa in de linkeronderhoek van het schilderij. Zij stapt net op de stier, die nog rustig op de grond ligt. De linkervoorpoot is al uitgestrekt: dat is de voorbode van hetgeen gaat gebeuren. Europa wordt omringd door naakte vriendinnen. Op de achtergrond zien we ook een geheel geklede vrouw. De chaperonne van de meisjes op het strand draagt een blauwe jurk.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunst

Opinie over Kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis