Transfiguratie van Rafaël

Renaissance

Rafaël lijkt weer toegankelijk te zijn voor het publiek, schreef Sylvia Ferino Pagden in de inleiding voor de complete catalogus van het geschilderde werk van deze Italiaanse kunstenaar. "Het einde van de avant-garde als onontbeerlijke basis voor de hedendaagse kunst, het 'post-modernisme' als fase van bezinning op de klassieke waarden, en het verlangen naar een natuurlijker en gewoner weergave van het leven en naar vaste normen en waarden hebben geleid tot de herontdekking van klaarheid, de helderheid en het zedelijkheidsbesef die uitdrukking vinden in de renaissancekunst, waarvan Rafaël de stuwende kracht was."

Opleiding

Rafaël Sanzio werd in april 1483 geboren in Urbino. Hij was een zoon van Giovanni Santi, de hofschilder van Federico da Montefeltro. De eerste lessen zal de jonge Rafaël hebben gekregen in het atelier van zijn vader. Hij ging later in de leer bij Perugino. Van 1500 tot 1504 woonde Rafaël in Città di Castello, waar hij grote panelen schilderde voor de kerken. Een voorbeeld hiervan is 'Verloving van de maagd'. Van 1504 tot 1508 werkte Rafaël in Florence, Perugia en Urbino.

Vaticaan

Rafaël voldeed gemakkelijk aan de smaak en de eisen van de opdrachtgevers, schreef Sylvia Ferino Pagden. "In die jaren bereikte hij 'met langdurige studie' zo'n grote zekerheid en artistieke rijpheid, dat paus Julius II hem eind 1508 naar Rome liet komen om aan de al begonnen fresco's van zijn Stanze te gaan werken." De paus was zo tevreden over het eerste fresco, dat hij de opdracht kreeg om ook de reeds door andere kunstenaars gereedgemaakte fresco's te verbeteren. In oktober 1509 benoemde Julius II hem tot hofschilder. Julius II werd in 1513 opgevolgd door paus Leo X. Na de dood van Bramante in 1514 werd Rafaël benoemd tot architect van de Sint Pieter.

Transfiguratie

'Transfiguratie', een paneel van 405 bij 278 centimeter, was het laatste grote werk dat Rafaël schilderde. Het kunstwerk werd in 1516 besteld door kardinaal Giulio de' Medici. Het schilderij was bestemd voor de kathedraal van Narbonne. Rafaël overleed op 6 april 1520. 'Transfiguratie' kwam kort voor de dood van de kunstenaar klaar. Het schilderij beeldt een wonder uit: "Het wonder van de genezing van de bezetene, waartoe de apostelen al vergeefse pogingen hadden gedaan, kon alleen worden verricht door de reddende tussenkomst van Gods zoon." "Het hoofd van Christus is een dag voor zijn dood geschilderd," zei men. De 'Transfiguratie' hing boven de katafalk van Rafaël in het Pantheon.

Complete catalogus

"De mensen die Rafaël afbeeldt zijn echt en reageren naar geweten op de gebeurtenissen waarin ze verwikkeld zijn," schreef Sylvia Ferino Pagden. "In zijn portretten beperkt de kunstenaar zich niet tot het weergeven van de buitenkant, van het kostuum, waaruit de sociale status van de geportretteerden blijkt, maar probeert hij hun psychologie te doorgronden die maakt dat de een verschilt van de ander, eert hij hen als individu en toont hen als mensen die het waard zijn dat hun beeltenis voor het nageslacht bewaard blijft."
'Rafaël: complete catalogus van het geschilderde werk' van Sylvia Ferino Pagden en Maria Antinietta Zancan verscheen in 1993 in een vertaling van Etta Maris bij Meulenhoff.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars. Rafaël is opgenomen in Kunstbegrip: Columns over kunst en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunst

Opinie over Kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis