Vincent van Gogh: Korenveld met kraaien

Auvers-sur-Oise

Het 'Korenveld met kraaien' is een van de laatste schilderijen van Vincent van Gogh. Het ontstond op 10 juli 1890. Vincent overleed op 29 juli in Auvers-sur-Oise, een stadje dat dertig kilometer ten noorden van Parijs ligt.

Razernij

De laatste jaren van Vincent van Gogh waren moeilijk. Na een aanval van razernij, waarbij hij een deel van zijn oor sneed, volgde een opname in het ziekenhuis St. Paul bij Saint-Rémy. De rekening werd betaald door zijn broer Theo. Een jaar lang wisselden aanvallen van waanzin en volkomen heldere perioden elkaar af.

Positieve kritiek

In januari 1890 verscheen de eerste positieve kritiek op zijn werk. Deze beoordeling van de kunstcriticus Albert Aurier zorgde even voor nieuw elan. In mei voelde de kunstenaar zich herboren en was hij weer in staat om terug te keren naar de buitenwereld, schreef Lucinda Hawksley. "Hij liet zich ontslaan uit het hospitaal van Saint-Rémy en ging weer bij Theo wonen, die inmiddels was getrouwd." Na enkele weken verhuisde Vincent van Gogh naar Auvers-sur-Oise. "Er zijn eindeloze korenvelden onder sombere luchten [...] en ik heb me niet verzet tegen de poging droefenis en eenzaamheid uit te beelden. [...] Ik geloof haast dat deze schilderijen je vertellen wat ik in woorden niet zegen kan."

Paul Gachet

Paul Gachet (1828-1909) was de behandeld arts van Vincent van Gogh in Auvers-sur-Oise. Gachet was als tiener al geïnteresseerd in kunst. Hij maakte met een vriend schetsen en aquarellen in de Museum voor Schone Kunsten in Lille, maar hij besloot arts te worden. Paul Gachet studeerde in Parijs en vestigde zich daarna als huisarts. Later ging hij zich bezighouden met zenuwziektes. Zijn praktijk vestigde hij in Parijs, maar hij woonde met zijn echtgenote Blanche Castets in Auvers-sur-Oise. Vincent van Gogh en Paul Cachet werden vrienden. Paul Gachet adviseerde zijn vriend om hard te werken. Daarmee zou zijn depressie verdwijnen. Vincent volgde dit advies op. In de korte tijd die Vincent van Gogh in Auvers-sur-Oise doorbracht, werkte hij als een bezetene.

Auvers-sur-Oise

Vincent schilderde razendsnel in deze maanden. Tussen mei en juli vervaardigde hij meer dan zeventig werken. Het 'Korenveld met kraaien' ontstond in enkele uren. "Toen ik hier terug kwam ging ik aan het werk. Het penseel viel bijna uit mijn handen [...]. Ik hoef geen overdreven moeite te doen om te proberen de somberheid en de uiterste eenzaamheid ervan uit te leggen," schreef hij aan Theo. 'Korenveld met kraaien' was niet het laatste schilderij van Vincent van Gogh. Kunsthistoricus Louis van Tilborgh en ecoloog Bert Maes maakten aannemelijk, dat 'Boomwortels' het laatste schilderij was. 'Boomwortels' is nog niet helemaal af. De onderzijde is nog deels geschetst en dat is opmerkelijk voor zijn werk, want Vincent van Gogh voltooide een schilderij altijd.

Dood

Op 27 juli 1890 schoot Vincent op zichzelf. Twee dagen later overleed hij aan inwendige bloedingen. Na zijn dood vond men een laatste, onvoltooide, brief aan Theo: "En mijn eigen werk, daar riskeer ik mijn leven voor." Vincent van Gogh werd de dag erna door zijn broer Theo begraven op de begraafplaats van Auvers-sur-Oise. Hij kwam op 28 juli aan in Auvers-sur-Oise. Vincent overleed een dag later. De doodskist van de kunstenaar stond in een kamer die vol hing met zijn laatste schilderijen en bloemen, waaronder ook zonnebloemen. De begrafenis in Auvers-sur-Oise werd bijgewoond door Julien Tanguy, Emile Bernard, Lucien Pissarro en Charles Laval. Ook dokter Paul Gachet was aanwezig. Hij maakte een tekening van Vincent op zijn doodsbed. Op de doodskist van Vincent van Gogh lagen gele bloemen.

Graf

De vier jaar jongere kunsthandelaar Theo van Gogh overleed een half jaar later, op 25 januari 1891, in Utrecht aan de gevolgen van syfilis. Theo werd begraven op de begraafplaats Soestbergen en werd in april 1914 herbegraven in Auvers-sur-Oise. Theo kreeg een graf naast zijn inmiddels beroemde broer Vincent van Gogh op het kerkhof van Auvers-sur-Oise.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaarde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunst

Opinie over Kunst
Père Tanguy door Vincent van Gogh

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis