Liefde! Kunst! Passie! Kunstenaarsechtparen

Kunstenaarsechtparen in Den Haag

Liefde, kunst en passie staan centraal in deze grote tentoonstelling in het Gemeentemuseum in Den Haag met zeventien beroemde kunstenaarsechtparen als Frida Kahlo en Diego Rivera, Camille Claudel en Auguste Rodin, Hans Arp en Sophie Taeuber-Arp, Robert Delaunay en Sonia Delaunay, Wassily Kandinsky en Gabriele Münter, Natalia Gontscharowa en Michel Larionov, Lee Krasner en Jackson Pollock, Marianne von Werefkin en Alexej von Jawlensky, Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely.
Aan de hand van kunstwerken, uit de periode vanaf eind negentiende eeuw tot midden twintigste eeuw, van over de hele wereld worden de persoonlijke en artistieke relaties van elk kunstenaarspaar zichtbaar gemaakt.

Relaties in de kunst

'Ik kan zonder de hemel leven, jou kan ik echter niet vergeten' schreef Hans Arp nadat hij vertwijfeld achter bleef na de dood van zijn vrouw Sophie in 1943. Intens zijn de relaties van de kunstenaarsechtparen zeker te noemen, waar werk, creativiteit en liefde met elkaar verweven zijn. Soms waren ze dieptragisch zoals bij Camille Claudel en Auguste Rodin, maar ook levenslange liefdevolle verbintenissen als bij Sonia en Robert Delaunay waren mogelijk. De liefde van Camille Claudel voor Auguste Rodin was zo groot dat zij nooit de klap te boven kwam toen hij een andere vrouw boven haar verkoos.
Maar de verbondenheid kon ook zo diep gaan, dat de partners een eenheid werden. Frida Kahlo verbeeldde haar gevoelens hierover in een dubbelportret van haarzelf met Diego Rivera. De Amerikaanse fotograaf Alfred Stieglitz verliet vrouw en kinderen voor de 23 jaar jongere Georgia O'Keeffe, wiens werk hij intens bewonderde. Ondanks het leeftijdsverschil bleven zij heel nauw met elkaar verbonden in hun liefdes- en werkrelatie. Maar ook nadat de liefde was verdwenen, kon er een artistieke band blijven bestaan. Zo werkten Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely na beëindiging van hun liefdesrelatie nog gezamenlijk aan hun projecten.

Liefde in de schaduw

Maar op wat voor wijze de liefde zich ontwikkelde, de onderlinge afhankelijkheid en daaraan gerelateerde beïnvloeding speelden een belangrijke rol in de artistieke productie van een kunstenaarspaar. Aan de hand van de kunstwerken in de tentoonstelling kan de bezoeker deze ontwikkelingen volgen. Door maar liefst zeventien echtparen te bestuderen; kan er dieper ingegaan worden op het thema `kunstenaarsechtpaar'. Echtparen kunnen samenwerken in een kunstwerk, elkaars ideeën overnemen of juist afwijzen, zich in een identieke richting ontwikkelen maar ook volledig een andere artistieke kant opgaan. De beïnvloeding kon wederzijds zijn. Maar in de eerste helft van de twintigste eeuw was de positie van de vrouwelijke kunstenaar niet gelijk aan die van haar partner. Lee Krasner, Sonia Delaunay, Camille Claudel, Frida Kahlo en Marianne von Werefkin leefden in de schaduw van hun partners en kregen pas op een later tijdstip de erkenning die zij verdienden. In het revolutionaire Rusland had Natalia Gontscharowa wel een gelijkwaardige positie.

Belangrijke kunstwerken en kunststromingen

De vele werken in de tentoonstelling geven tevens een kunsthistorisch tijdsbeeld van de eerste helft van de twintigste eeuw. De bezoeker krijgt topstukken te zien onder meer uit het Duits expressionisme (Wassily Kandinsky en Gabriele Münter, Alexej von Jawlensky en Marianne von Werefkin), Nederlands expressionisme (Else Berg en Mommie Schwartz), Russisch rayonisme (Gontscharowa en Larionov), orfisme (Sonja en Robert Delaunay), dadaïsme (Hans Arp en Sophie Arp), Amerikaans abstract expressionisme (Lee Krasner en Jackson Pollock) als ook het Europese abstraction lyrique (Hans Hartung en Anna-Eva Bergman). Naast schilderijen zijn er ook meubels (van Ray en Charles Eames), installaties en sculpturen - waaronder de beroemde Kus van Auguste Rodin.

Publicatie

Er verschijnt een Nederlandse publicatie over de zeventien kunstenaarsechtparen. Tevens is er een uitgebreide, wetenschappelijke Duitse catalogus 'Künstler Paare, Liebe, Kunst en Leidenschaft' van het Wallraf-Richartz Museum in Keulen te koop in de museumwinkel. Deze catalogus gaat dieper in op thema kunstenaarsechtparen vanaf de zeventiende eeuw.

Tentoonstelling

Kunstmuseum Den Haag
Van 21 februari t/m 1 juni 2009

Afbeelding

Alexej von Jawlensky (1864 - 1941) Mädchen mit Pfingstrosen / Meisje met pioenrozen, 1909 Olieverf op karton, op multiplex 101 x 75 cm Kunst- und Museumsverein im Von der Heydt-Museum, Wuppertal

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunst en Cultuur
Kunst en Cultuur maart 2009

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis