Vlaho Bukovac

Kosmopoliet uit Kroatië

Vlaho Bukovac werd geboren in Cavtat, Kroatië, woonde in Amerika, Parijs, Zagreb en Praag en verbleef lange periodes in Engeland en Wenen. Waar de talentvolle kunstenaar zich ook vestigde, overal genoot hij binnen de kortste keren faam en erkenning. Hij exposeerde succesvol op diverse Parijse Salons, de eerste Weense Secession tentoonstelling, de tweede en vierde Biënnale van Venetië en de wereldtentoonstelling van Parijs in 1900. Het Kunstmuseum Den Haag toont deze winter een groot overzicht uit de glansrijke carrière van deze veelzijdige schilder die in Nederland niet eerder is getoond.

Portretopdrachten

Het leven van Vlaho Bukovac (1855-1922) leest als een jongensroman. Hij maakte in zijn jeugd vele omzwervingen en beoefende de meest uiteenlopende beroepen als schippershulpje, assistent van een fotograaf en zelfs serveerder. Toen bleek dat hij over een bijzonder schilderstalent beschikte, kon Vlaho Bukovac al snel leven van portretopdrachten en lukte het hem, als een van de weinige Slavische kunstenaars, om op 22 jarige leeftijd op de École des Beaux Arts les te krijgen van de beroemde Alexandre Cabanel. Dit was het begin van een wervelende carrière.

Naaktportret

De Salon van 1882 was voor hem een ware triomf: hij exposeerde La Grande Iza, een naaktportret van een kokette Parijse vrouw, de heldin uit een populaire roman. Deze sensuele vrouw van vlees en bloed oogstte zoveel bewondering dat de krantenverkopers zijn naam scandeerden op de boulevards van Parijs. Het succes van Vlaho Bukovac beperkte zich niet alleen tot Frankrijk, ook in Engeland brak hij door met behulp van de Vicars Brothers in Londen.

Impressionisme

Hoewel Vlaho Bucovac dankzij zijn perfecte beheersing van de academische schilderkunst een zeer gewaardeerd lid was van het officiële kunstcircuit, liet hij zich ook inspireren door de moderne, impressionistische kunstenaars die in de kleine galeries te zien waren. Die invloed is te zien in zijn lossere verfstreek en de techniek van het pointillisme die hij zichzelf gaandeweg eigen maakte. Naast landschappen schilderde Bukovac voornamelijk portretten. Binnen dit genre vond Vlaho telkens nieuwe mogelijkheden door zijn modellen gekostumeerd, naakt, alleen of in groepen, alledaags, allegorisch, symbolisch of religieus af te beelden. In zijn schilderijen slaagde hij er keer op keer in om mensen weer te geven, zoals ze zijn. Geliefden, vrienden, kennissen, publieke figuren of zichzelf; telkens wist hij de persoonlijkheid van de geportretteerde bloot te leggen. Uit de intieme portretten zijn karakter, afkomst, leeftijd, status en gezondheid af te lezen.

Kroatië

Gedurende al zijn omzwervingen en zijn lange tijd in Parijs bleef zijn geboortegrond lonken. Zijn droom om het culturele leven in Kroatië nieuw leven in te blazen, bracht hem in 1893 naar Zagreb. Vlaho Bukovac overtuigde ook andere succesvolle kunstenaars zich weer in hun vaderland te vestigen en zo ontstond een actief, bloeiend cultureel centrum waar ook Vlaho Bukovac de vruchten van plukte. De groep die hij om zich heen verzamelde, stond door hun zonnige, mediterrane werken in het buitenland al snel bekend als 'The Colourful School of Zagreb'.

Gundulic's droom

In 1894 schilderde Bukovac het grote doek Gundulic's droom naar het epische en vaderlandslievende gedicht Osman van Ivan Gundulic dat de - toen ook al actuele - tegenstellingen beschrijft tussen het Christendom en de Islam en Oost- en West-Europa. Hiermee vestigde hij zowel zijn naam in heel Europa door het succes op de Biënnale van Venetië als in eigen land; met het verbeelden van het nationale "lijflied" werd hij al snel beschouwd als de trots van Kroatië.
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van Bukovacexpert Igor Zidic.

Afbeelding

Japanse Vrouw, 1898, Olieverf op doek, 410 x 323 mm, Collectie Moderna galerija, Zagreb

Tentoonstelling

Kunstmuseum Den Haag
Van 26 september 2009 t/m 10 januari 2010

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we ook veel aandacht aan kunst en kunstenaars. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kunstbegrip

'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselende publicatie en mede daarom geschikt voor elke kunstliefhebber.
Met deze uitgave komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw.
Bekijk: Kunstbegrip

Lees verder: meer kunstenaars

Kunstenaars A/Z
Kunst en Cultuur
Kunst en Cultuur september 2009

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

Door de Nederlandse geschiedenis is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis